Heemskerk goed vertegenwoordigd in top amateurvoetbal
Voor de oprichting van ADO’20 kende Heemskerk geen georganiseerd voetbal; althans geen clubs, die zich aansloten bij een van de vele voetbalbonden in die tijd. Zo’n veertig jaar had die club het alleenrecht in het overwegend roomse, agrarische dorp. De Hoogovens in het nabijgelegen IJmuiden gaf het plaatselijke voetbal daarna een impuls met aanvankelijk nog twee clubs. Daarvan bestaat alleen nog ODIN’59 en die club zou zich binnen de gemeentegrenzen ontwikkelen tot een evenknie van het gerenommeerde ADO’20.
Oprichting ADO’20
De club werd opgericht met de naam Aanhouden Doet Overwinnen en kon doen zonder de toevoeging van het oprichtingsjaar. Als vereniging in een overwegend katholiek dorp zocht het ook de aansluiting bij de roomse voetbalbond; eerst regionaal bij de IVCB en later landelijk bij de DHVB.
Industriële ontwikkeling IJmond levert Heemskerk ODIN’59 en Inter
Wellicht was het met het plaatselijke voetbal anders gelopen, als de plannen van de gemeente Velsen om door te groeien naar 250.000 inwoners of als de annexatieplannen van Beverwijk (waarmee Heemskerk de grootste rivaliteit heeft) om door te groeien naar 100.000 inwoners, doorgang hadden gevonden. Nu gaf de groei van de industrie in de IJmond wel een enorme impuls aan de omliggende plaatsen. De wederopbouw van Nederland was in de 50-er- en 60-er jaren nog volop aan de gang, waardoor de vraag naar staal immens was. Daarvoor waren veel arbeiders (in volcontinudiensten) nodig. Na de Nederlandse werkkrachten werden veel gastarbeiders (zoals die toen nog genoemd werden) uit Italië en Spanje geworven. Aanvankelijk waren zij gehuisvest op twee grote woonschepen, maar vertrokken later naar woningen in de IJmond en omliggende gemeenten. Spanjaarden en Italianen waren moeilijk te verenigen op één boot, maar ook die afzonderlijke nationaliteiten waren ernstig verdeeld door hun regionale afkomst.
Heemskerk huisveste al staalarbeiders van Nederlandse afkomst. ADO’20 stond open voor inwoners zonder roomse wortels, maar de import wenste niet te voetballen onder de invloed van de RK Kerk en zocht in ’59 aansluiting bij de gymvereniging Ons Doel Is Nuttig en ging later als zelfstandige voetbalvereniging verder. De jeugd ging al op zaterdag voetballen, maar het seniorenelftal koos uit praktisch oogpunt de zaterdag als speeldag, zodat de continu-arbeiders de schaarse vrije zondag voor familie-aangelegen hield.
Hoe verdeeld dan ook, in ’72 vonden de Spaanse- en Italiaanse gastarbeiders elkaar wel in de derde lokale voetbalvereniging Inter Heemskerk. Daarvoor voetbalde een aantal Italianen en Spanjaarden bij het Beverwijkse DEM, maar door een opnamestop van leden richtte men zelf een vereniging op; Inter Heemskerk. Evenals ADO’20 had die club ook het voorvoegsel kvv. Over de sportieve historie is niet veel bekend. Voetbalde het ook competitie; in dat geval als roomse club wellicht op de zondag en was het geen tegenstander van het veel hoger voetballende ADO’20. Inter Heemskerk bestond tot 1987. Ondanks de gemeentegarantie ging de club failliet. Het is onduidelijk, of ADO’20 of ODIN’59 profiteerde van de opheffing.
ADO’20 als eerste naar de top
De oudste club van Heemskerk was onlosmakelijk verbonden met het oorspronkelijke dorp. ADO voetbalde tot de fusie van alle voetbalbonden in ’40 de regionale- of de landelijke roomse voetbalbond. Door die fusie werd ook het oprichtingsjaar aan de clubnaam toegevoegd. In het eerste oorlogsjaar was voetbal in competitieverband nagenoeg onmogelijk, evenals in het laatste. Daartussen voetbalde de club in de 4e klasse. Na de oorlog was de 3e klasse veelal het platform, maar toen ADO’20 in ’88 een beleid uitstippelde om prestatief meer te gaan betekenen, was het alweer zeven jaar tweedeklasser. Voor gerenommeerde Amsterdamse clubs als Rood-wit A, DCG, DWS en SDW bleef het als kampioen (de tweede achtereenvolgende) het Hoornse Hollandia voor. Tot de invoering van de Topklasse in ’10 zou ADO’20 slechts twee seizoenen in de Hoofdklasse ontbreken. Daarin werden de Heemskerkers tweemaal kampioen, maar dat was al na de invoering van de Topklasse. De eerste afslag daar naartoe in ’10 had men met een achtste plek nog gemist, maar de titel van ’12 bracht de blauwwitten wel naar de Topklasse. Na drie seizoenen moest daar toch weer afstand van genomen worden, maar met het kampioenschap van ’17 keerde de club weer terug naar dat niveau, dat inmiddels Derde Divisie heette. Daar handhaafden de Heemskerkers zich in ’17-18 makkelijk met een zevende plaats, waarmee gelijke tred bleef houden met de zustervereniging op de zaterdag, ODIN’59.
ODIN’59 even Heemskerks eerste club
De kastelen in Heemskerk waren ooit bedoeld als bolwerk tegen Noord-Holland boven het Kennemerland. Wellicht bepaalde dat ook de keuze van ODIN’59 om na de oprichting te kiezen voor de afdeling Haarlem in plaats van de afdeling Noord-Holland. Daar vertoefde de club ook tot ’71 en de eerste stappen in de ‘grote’ KNVB waren nog wel wankel. Na twee seizoenen keerde men ook terug voor drie seizoenen. Daarna zette voorzichtig de sportieve groei in. Vanaf ’75 bivakkeerde ODIN’59 voor zeven jaar in de 4e klasse en met het kampioenschap in ’82 promoveerden de geelblauwen voor het eerst naar de 3e klasse. Daar zou ODIN’59 ook liefst zeventien jaar verblijven. Met lede ogen zag men steeds getalenteerde (jeugd-) voetballers vertrekken naar hoger spelende clubs, waarna de club nog voor de eeuwwisseling een beleid inzette om de randvoorwaarden rond de eigen hoofdmacht te verbeteren. Met succes. Nog voor de eeuwwisseling werd de 2e klasse bereikt en die was na twee jaargangen ook al te klein. Natuurlijk werd het in de 1e klasse nog wat moeilijker, maar er werden al wel periodetitels veroverd, voordat in ’09 de hoofdprijs werd gepakt voor de ‘gemaakte’ club Young Boys. ODIN’59 bewandelde ook de weg van de geleidelijkheid naar de Derde Divisie. Op een seizoen na namen de Heemskerkers wel deel aan de nacompetitie, maar die extra inspanningen waren niet nodig met het kampioenschap van de Hoofdklasse A in ’16 voor Huizen en DOVO. Voor één jaargang waren de geelblauwen absoluut de eerste club van Heemskerk. Na een gewenningsjaar, waarin de nacompetitie nu als redder optrad na de vijftiende plaats is ODIN’59 op weg om een stabiele Derdedivisionist te worden met een goede middenmootpositie in ’17-‘18.
