Het voetbal in Hoek

HSV Hoek heeft zich ontwikkeld tot de beste Zeeuwse zaterdagclub in het amateurvoetbal. De club werd in 1950 opgericht in het dorpje, dat zijn oorsprong vond in de inpoldering van het gebied in Het Land van Axel. De Zeeuws-Vlaamse vereniging klom eind 80-er jaren naar de top en speelde eenmaal om het algeheel zaterdag kampioenschap. Tweemaal speelde Hoek voor een enkel seizoen in de Topklasse om in ’18 haar rentree in de Derde Divisie te maken.

Het dorp Hoek ontstond in de 17e eeuw na de inpoldering van Lovenpolder in het Land van Axel. Die regio was in de Tachtigjarige Oorlog twistgebied tussen Spanje en de Nederlanden. Waar het nabijgelegen vestingstadje Philippine langer onder Spaans beheer bleef, werd Terneuzen en Hoek al eerder veroverd door de Staatsen. Officieel maakte Zeeuws-Vlaanderen nog geen deel uit van de provincie Zeeland, maar er trokken wel inwoners van Walcheren naar dit gebied. Die toestroom en de ontwikkelingen bepaalden de signatuur van onder ander Hoek als Protestants. Hoek profiteerde in de vorige eeuw van de groei van Terneuzen als industrieplaats, o.a. door de vestiging van een groot internationaal chemiebedrijf. Tot 1970 was Hoek een zelfstandige gemeente, waarna het opging in Terneuzen, dat in 2003 opnieuw twee voormalige gemeenten toegevoegd zag worden. Hoek is met ruim 3000 inwoners nu de op twee na grootste kern van de in totaal twaalf, waar het bestuurlijk centrum, voormalig vestingstad en industrieplaats Terneuzen met 26000 veruit de grootste is. Hoek mag zich echter de hoofdplaats van het gemeentelijk voetbal noemen.

Hoek was dus nog een zelfstandige gemeente, toen in 1950 de Hoekse Sport Vereniging opgericht werd. Ook daarvoor kende het dorp al voetbalverenigingen. In 1932 werd HVV opgericht; een vereniging, die tot ’36 bestond en uitkwam in de Zeeuwsche Voetbalbond (ZVB). Vanaf ’30 maakte die bond het mogelijk om te spelen in een zaterdagcompetitie. De Zeeuws-Vlaamsche Voetbalbond (heropgericht in het nabijgelegen Axel in ‘25) bood wel de mogelijkheid om op zondag te voetballen, maar daarvoor bestond kennelijk in Hoek geen belangstelling. De reden van de opheffing van HVV is niet bekend, maar vanaf ’38 was Hoek onder die naam weer vertegenwoordigd in de rangen van die ZVB tot de club in ’40 wegens wanbetalingen opgeheven werd.

Het duurde tot 1950, toen op 16 januari in het Jeugdhuis te Hoek opnieuw een sportvereniging werd opgericht. De HSV zou meerdere sporten bevatten, maar alleen het voetbal bleek het meest levensvatbaar. Het verklaart wel het voorvoegsel hsv bij de clubnaam Hoek. Het eerste jaar in de Afdeling Zeeland (waar de ZVB in ’40 na de fusie van alle voetbalbonden opgegaan was in de KNVB) in de 2e klasse werd meteen al het kampioenschap gevierd. Spui, Terneuzense Boys en Zaamslag waren veel terugkerende tegenstanders in die jaren. In ’66 verhuisde Hoek naar het huidige complex aan de Lovenpolderstraat als vierdeklasser in de KNVB. Het dorp en daarmee ook de voetbalclub groeiden door de ontwikkeling van de industrie bij Terneuzen, waarbij velen Hoek als woonplaats uitzochten. Met een goede lichting jonge voetballers ontgroeide de club het afdelingsvoetbal in ’65, maar het bleef vooral een echte dorpsclub met allemaal eigen spelers. In dat eerste jaar hielden de blauwwitten slechts twee clubs onder zich en werd streekgenoot Terneuzense Boys kampioen. In die 70-er jaren neigden de voetballers nog over te stappen naar het zondagvoetbal, dat landelijk nog meer aansprak, maar zover kwam het niet en in ‘71 debuteerde Hoek in de 3e klasse, waar men op doelsaldo net boven die rivaal op de vijfde plek eindigde. Op dat niveau verbleef Hoek acht seizoenen, waarna de titel de club in ’79 voor het eerst naar de 2e klasse bracht.

Het begin in die 2e klasse was moeizaam met een dertiende plaats, zodat als hekkensluiter meteen weer degradatie volgde. Dat was met destijds sterke West-Brabantse clubs uit protestante enclaves, als SSS en NSVV en provinciegenoten als Arnemuiden, SSC’55. Het was vooral een heel leerzaam jaar. Een nieuwe lichting spelers kwam aangevuld met voetballers uit de streek, zoals van AZVV uit Axel, zondagclub Terneuzen en Sluiskil. De ambities van hsv Hoek waren kennelijk voelbaar. Met John Bravenboer kreeg de club een grote hoofdsponsor en in het kielzog van hem volgden nog meer sponsors. In ’83 moest een beslissingswedstrijd tegen Serooskerke de kampioen van de 3e klasse B Zuid 1 aanwijzen en dat werd Hoek. Twee jaar daarna pakte men de districtsbeker ten koste van Geldrop, dat toen nog in een adem genoemd mocht worden met De Treffers.

Men droomde van het hoogste niveau in het zaterdagvoetbal en met een gunstig sponsorklimaat kon Hoek naast de eigen omgeving ook spelers uit de rest van Zeeland, West-Brabant en België aantrekken. En ook de sportieve groei zou doorzetten. Het veertigjarig bestaan werd gevierd als eersteklasser na in Bergen op Zoom de beslissingswedstrijd van ijvv Zwervers gewonnen te hebben. Hoek promoveerde in ’89 (een jaar later dan DVS) naar het hoogste niveau in het zaterdagvoetbal. De angst was, dat men evenals Oostkapelle een eendagsvlieg zou worden, zoals meerdere Zeeuwse clubs overkwam. Hoek kon de verworven status evenmin vasthouden. Dat was ook niet verwonderlijk met drie clubs uit de Duin- en Bollenstreek bovenin (Rijnsburgse Boys, Quick Boys en Noordwijk) en de twee grootmachten uit Spakenburg. Katwijk deed het als mededebutant in de middenmoot beter en Hoek hield alleen Kozakken Boys onder zich. Evenals DVS degradeerde de HSV dan ook in dat jaar. Evenals de geelzwarten had Hoek twee jaar nodig om terug te keren op het hoogste podium.

Beide clubs leerden elkaar pas kennen drie jaar na die rentree. In ’94-’95 was DVS (voor de tweede keer in de historie uitgleend aan de 1e klasse B, waarin ook Hoek ingedeeld was. De Ermeloërs hadden eind oktober net een goede reeks ingezet richting de koppositie en had in de eerste helft op “Denoek” mogelijkheden om te scoren, voordat Kees van den Heuvel dat na eenhalf uur voetbal deed. In de tweede helft kwam een aanvallend Hoek niet door de Ermelose defensie heen. Door de 0-1 winst was de reis terug naar Ermelo minder lang. In de return op de Veluwe had DVS al weer afscheid genomen van de koppositie, maar leek een zege voor de geelzwarten weer aanstaande na de 1-0 van Hassan El Makrini na een kwartier en de 2-0 van Jan van den Berg kort voor de rust. Dave Maes benutte kort na de thee een strafschop voor de Zeeuwen en Geert Poorter schoot een vrije trap raak. Met de 2-2 ging men een spannende slotfase in, waar Ronny Knol DVS alsnog in de slotminuut de volle winst leek te bezorgen. In de extra tijd kopte Jos Kayser alsnog de 3-3 binnen. De Ermeloërs zouden Hoek in de ranglijst nog wel twee punten voorblijven met een zesde plek; twee hoger dan de blauwwitten. Het was inhet laatste seizoen, dat een zege twee punten opleverde.

Nu duurde het verblijf op het hoogste niveau langer voor Hoek. Het laatste seizoen, dat het hoogste niveau de naam 1e klasse droeg (’95-’96), kroonden de blauwwitten zich ook nog eens als kampioen direct voor DOVO, maar ook ruim voor gevestigde namen als Spakenburg en Kozakken Boys. Dat bood de mogelijkheid om met Scheveningen en sv Urk (dat in die kampioenswedstrijd DVS veroordeelde tot de herkansing) te strijden om het algeheel zaterdagkampioenschap. De “Schollekoppen” beschikten toen echter over een ongekend sterk Dreamteam, dus die titel kwam aan de Noordzeekust terecht.

Het hoogste platform ging nu Hoofdklasse heten en daar lieten de Zeeuwen zich nooit meer uit verdringen. Kampioenschappen werden op het hoogste niveau niet meer gevierd; wel werd nog viermaal een tweede plaats gehaald. In ’10 was de vierde plek voldoende om te promoveren naar de nieuw ingestelde Topklasse, maar daar kon Hoek zich nooit langer handhaven dan één seizoen. In het eerste jaar in het nieuwe voetbalwalhalla eindigde men na Sparta Nijkerk op de laatste plaats en na het kampioenschap in de Hoofdklasse B in ’14 greep Hoek nog de strohalm van de nacompetitie.

Na twee achtste plaatsen in de Hoofdklasse was de eerste periodetitel goed genoeg om met een vierde plaats deel te nemen aan de nacompetitie voor promotie naar de Derde Divisie (zoals de Topklasse vanaf ’16 heette). Daarin was eerst Spijkenisse de tegenstander. Op Voorne-Putten verdedigden de Zeeuwen een thuis verkregen 1-0 voorsprong. Een zwaargehavend Hoek moest door de vele blessures zelfs een kwartier voor tijd bij een 2-1 achterstand een debutant (Brian van Hoorn) opstellen, die nota bene de gelijkmaker scoorde en zodoende de finale tegen de zaterdagamateurs van Ajax afdwong. De wedstrijd op “De toekomst” kwam na de rust pas los en een 1-3 overwinning voor Hoek opleverde. Op “Denoek” werd het nog moeilijk genoeg en verloren de blauwwitten met 1-2. De Derde Divisie was bereikt. Overigens deden de Amsterdammers dat ook door de extra herkansing (door het terugtrekken van Jong FC Twente Capelle te elimineren in een beslissingswedstrijd). Hoek rook in ’17-’18 al wel aan de Derde Divisie door twee clubs van dat niveau in de KNVB Beker uit te schakelen, namelijk ASWH en FC Lisse uit te schakelen. Dat laatste onder protest van de club uit de Bollenstreek, die aanvankelijk na de 2-2 in de verlenging de strafschoppen gewonnen had. Die serie werd echter vooruitlopend op het ABBA-systeem afgewerkt, waarna de KNVB de reeks liet overnemen. Nu waren de Zeeuwen in het voordeel.

Zeeland heeft successen gekend in het amateurvoetbal met Middelburg driemaal als algeheel zondagkampioen. De enige provinciale club, die om de algeheel zaterdagtitel streed was hsv Hoek. Met een 25e plaats is Hoek met 19 seizoenen de beste Zeeuwse club in de ranglijst aller tijden van het zaterdagvoetbal vanaf ’70 (toen de 1e klasse werd ingesteld) tot en met ’10, toen de Topklasse van start ging. Kloetinge (47e) met 11 jaargangen, Oostkapelle (82) met 4 jaren, Serooskerke (96) met drie seizoenen. Veere (113e), dankzij de 5-1 zege op DVS in ’96 in de P-/D-wedstrijd in Aalst, en SSV’55, die beide slechts één jaar in de Hoofdklasse uitkwamen. Ter vergelijking; de Ermelose club voetbalde zich in tien seizoenen naar een 51e plaats. Ook in de ranglijst aller tijden van de Topklasse staat Hoek voor de geelzwarten. Daar reikten de Zeeuwen in twee afzonderlijke jaargangen tot de 18e plaats. DVS debuteerde in het laatste seizoen van de Topklasse en is van alle clubs, die daar maar één seizoen in speelden op de 21e plaats de beste.

Slechts één evenknie heeft hsv Hoek slechts binnen de eigen provinciegrenzen en dat is GOES, dat in ’18-’19 in de Derde Divisie op de zondag debuteerde. Hoek is de enige Zeeuwse club, die in de Topklasse speelde. Binnen de gemeentegrenzen draagt het bovendien het vaandel in het amateurvoetbal. Van de twaalf club in Terneuzen komen alleen de Boys uit die hoofdplaats en de fusieclub FC Axel op de zondag met de 2e klasse (‘18- ‘19) in de buurt.

Met industrieplaats Terneuzen in de buurt is het sponsorklimaat niet ongunstig. Voor een klein dorp als Hoek, vergelijkbaar met Harkema en Hoornaar, is het knap om de Derde Divisie te bereiken. Nadeel is wel, dat er bij de plaatselijke voetbalclub in Hoek nauwelijks een jeugdafdeling op de been te houden is; zeker niet als men ook nog spelers voor dat hoge niveau wil opleiden. Daarom is hsv Hoek in ’14 een samenwerking aangegaan met de vv Philippine. Die samenwerkende jeugdopleiding gaat sinds ’16 verder onder de naam HPC’16 en telt in het seizoen ’18-’19 dertien jeugdelftallen naast de vier seniorenelftallen, die de naam hsv Hoek nog uitdragen.

Hoek speelt haar wedstrijden op sportpark Denoek aan de Lovenpolderstraat, waar 500 toeschouwers plaats kunnen nemen op de tribune op het hoofdveld, waar kunstgras ligt. Daarnaast beschikt de vereniging over twee bijvelden en een trainingsveld.